Gölge yazarlık nedir sorusu, birçok kişinin yanıtını merak ettiği bir sorudur. Özellikle kitap dünyasında perde arkasında sıkça telaffuz edilen bu kavramın ne olduğunu siz de merak ediyor musunuz? Gelin gölge yazarlık nedir birlikte bakalım.
Gölge yazarlık nedir?
Gölge yazarlık, diğer bir ismiyle hayalet yazarlık (ghost writer) bir eserin, eserin sahibi yerine başka birisi tarafından kaleme alınmasıdır. Genellikle roman, otobiyografi, biyografi, deneme, senaryo gibi edebi ürünlerde sıklıkla karşımıza çıkan bu kavram, son zamanlarda araştırma ve inceleme kitaplarında da görülmektedir. İlk olarak ABD ve Avrupa ülkelerinde ortaya çıktığı sanılan hayalet yazarlık sürecinde, gölge yazar olarak eserin veya metnin kaleme alınmasını işini üstlenen kişi, eser sahibine profesyonel bir destek sağlar. Genişletilmiş editörlük olarak da bilinen gölge yazarlık, genellikle iki kişi arasında gizlilik kuralları içerisinde işlenen bir süreçtir.
Kimler gölge/hayalet yazarlık hizmetinden faydalanır?
Gölge/hayalet yazarlık hizmeti, günümüzde birçok kişi tarafından talep edilen ve kullanılan bir hizmettir. Yoğun bir iş temposunda çalışan , yeterli zamanı olmayan ya da yazma becerisi pek iyi olmayan kişiler, eserlerinin daha iyi bir şekilde çıkması için profesyonel gölge yazarlardan destek almaktadırlar. Birçok farklı meslek grubunda, farklı pozisyonlarda bulunan kişiler gölge/hayalet yazarlık (ghost writer) hizmetinden faydalanmaktadırlar.
- İş insanları
- CEO’lar
- Sanatçılar
- Sosyal medya fenomenleri
- Siyasetçiler
- Araştırmacılar
- Gazeteciler
- Yazarlar
Birbirinden farklı birçok meslek grubundan insanlar kitap veya diğer yazılı ürünlerini ortaya çıkarırken profesyonel gölge yazarlardan destek almaktadırlar.
Gölge yazarlık etik midir?
Gölge/hayalet yazarlık, iki kişi arasında gerçekleşen bir destek hizmetidir. Temel felsefe olarak yapılan işin daha profesyonel ve daha amacına uygun bir şekilde ortaya çıkmasını sağlayan bir süreçtir. Tıpkı farklı sektörlerdeki farklı işlere benzer bir şekilde, gölge yazarlık da kaliteli bir ürünün yaratılması için çoğunlukla başvurulan bir yöntem olarak tamamen etiktir.
Gölge yazarlık tamamen etik bir süreçtir.
Nitekim, ortaya çıkan eserin kurgusu, içeriği, araştırması, hedef kitlesi ve yayın politikası gibi temel verileri çoğunlukla eser sahipleri tarafından hazırlanmaktadır. Örnek olması açısından, Avrupa ve ABD’de birçok ünlü yazar, romanlarının sadece kurgusunu yaptıklarını ve metne dökülme işlerini birçok farklı gölge yazarlarla gerçekleştirdiklerini kamuoyuna açıklamışlardır. Öte yandan, zaten eser sahibi tarafından kaleme alınan bir dosya, yayımlanmadan önce editörler veya redaktörler tarafından revize edilmektedir. Bu anlamda hayalet yazarlık, genişletilmiş bir editörlük hizmeti olarak tamamen etiktir.
Özellikle kendi hayat hikayesinin yazılmasını isteyen kişiler açısından etik olması yönünde hiçbir şüphe yoktur. Çünkü ilgili esere konu olan yazarın bizzat kendi hayatı, geçmişi ve yaşadıklarıdır. Yani özünde kitap tamamen kendisidir. Yazmaya zamanı olmayan ya da yazma konusunda pratiği az olan bir kişi için kendi hayat hikayesini profesyonel bir yazara yazdırmak en mantıklı bir seçim olarak karşımızda durmaktadır.
Gölge yazarlık süreçleri gizli midir?
Gölge yazarlık nedir sorusu kadar merak edilen bir başka bir konu da gölge/hayalet yazarlık süreçlerinin gizliliğidir. Hayalet/gölge yazarlık, eser sahibinin talebine göre tamamen gizlilik içerisinde yürütülebilen bir süreçtir. Kimi eser sahipleri, kitaplarını bir gölge yazara yazdırdığını söylemekte sakınca duymazken, kimi eser sahipleri için bu durum büyük bir hassasiyet içermektedir. Bu nedenle, hayalet yazarlık genellikle gölge yazar ile eser sahibi arasında gizlilik çerçevesinde işler. Gizlilik Sözleşmesi adı verilen sözleşme sayesinde, gölge yazar bütün bir sürecin gizli kalacağını hukuki olarak garanti (taahhüt) eder. Böylelikle yasal zemin sağlanmış olur. Nitekim, gizlilik sözleşmeleri sadece yazınsal faaliyetlerde değil, birçok farklı meslek veya sektörde sıklıkla uygulanan bir sözleşme çeşididir.
Eserin gerçek sahibi kim olur?
Gizlilik sözleşmesinin içerisinde olmazsa olmaz yer alması gereken maddelerden birisi de eserin yayın haklarıdır. Gölge yazarlığın en güzel yönlerinden birisi ortaya çıkan metnin bütün yayın haklarının eser sahibine ait olmasıdır. Gölge yazar, sadece bir kereye özel olarak verdiği hizmet karşılığında ücretini alır. Ortaya çıkan kitabın veya metnin sahibi bu hizmeti alan kişi olur. Böylelikle eserin bütün yayın hakları ve telif gelirleri eser sahibine aittir.
Çoğunlukla, kitap yazdırmak isteyen kişiler, kitaptan elde edilecek gelirlerin gölge yazara ait olacağını sanmaktadır. Bu yanlış bir kanıdır. Burada eserin gerçek sahibi, ilgili eserin kurgusunu yapan, araştırmaları gerçekleştiren ve fikrin gerçek sahibi olan kişidir. Bu nedenle eser tamamen o kişiye ait olmakla birlikte, bütün yayın hakları ve telif gelirleri de aynı kişiye ait olmaktadır. Gizlilik sözleşmesi ve yayın hakları konusunda daha detaylı bilgi edinmek için Gölge Yazarlık Gizlilik Sözleşmesi yazımızı okuyabilirsiniz.
Bir gölge yazara nasıl ulaşabilirim?
Bir gölge yazara ulaşmak ve profesyonel yazarlık hizmeti almak için İletişim sayfamızdaki formu doldurabilir ya da aşağıdaki e-posta adreslerinden birisinden e-posta yoluyla iletişime geçebilirsiniz.